Oeroude kronkels vertalen naar moderne gewoontes Het omgaan met gevaren ligt diep in de mens verankerd. De basis voor die oerreflexen is tienduizenden jaren geleden gelegd. Echter, het gevaar van toen is niet meer het gevaar van nu. En als je dat begrijpt, dan heb je een beetje de essentie van de theorie van organisatiepsycholoog Juni Daalmans onder de knie. William Hollander, veiligheidskundige en arbeids- en organisatiedeskundige van Kondor Wessels Amsterdam is enorm enthousiast! De theorie heet Brain Based Safety en om de veiligheid op de bouwplaats te vergroten, wordt dit het komende jaar uitgerold.
William: ‘Een jaar terug ben ik in aanraking gekomen met Brain Based Safety. Ik was meteen enthousiast. Na meerdere workshops gevolgd te hebben met diverse collega’s binnen Kondor Wessels Amsterdam zijn we gaan kijken hoe we dit kunnen gaan implementeren.’
‘Het gaat uit van het feit dat ons brein geprogrammeerd is op de gevaren waar onze voorouders 20.000 jaar geleden mee te maken hadden. Ons gevaarbesef is nog niet geüpdatet naar de 21e eeuw. Deze theorie leert je echt te begrijpen waarom mensen zich gedragen zoals ze zich gedragen. Een enorm inzicht, want daardoor kun je ook effectief je beleid aanpassen.’
‘Zeker! Een voorbeeld: als er nu incident plaatsvindt, hebben we de neiging in een risico-regelreflex te schieten en extra regels in te voeren. Die regels moet je medewerkers uitleggen en vervolgens handhaven. Echter, door de vele regels komen we hier niet meer aan toe en wordt het gewoon om van de regels af te wijken. Zo verliest iedere regel zijn kracht, want hoe kan een bouwplaatsmedewerker nog weten welke regel hij wel of niet moet volgen. Beter is het om terug naar de basis te gaan; weinig regels en zorgen dat die worden nageleefd.’
‘Zuinig omgaan met energie is een belangrijk overlevingsmechanisme. Ons brein rekent onbewust de benodigde inspanning van elk alternatief voor het uitvoeren van de taak uit. Vaak kost een veilige uitvoering meer energie, waardoor de zuinige variant de voorkeur krijgt. Dus als je als medewerker het nut van de veilige variant niet inziet, vergroot dit de kans dat je kiest voor de zuinigste en dus gevaarlijkere variant.’
‘Ik leg het uit aan de hand van een ander voorbeeld. Het kopiëren van het gedrag van het stamhoofd was vroeger een effectieve manier om sympathie te werven. Een moderne leidinggevende of uitvoerder die goed veiligheidsgedrag vertoont, zal zien dat zijn team dat gedrag kopieert. Dat blijkt zelfs twee keer zo effectief dan een maatregel die wordt opgelegd vanuit het management.’
‘Ja. Een belangrijk deel van onze werkzaamheden doen we met vaste bouwpartners. Dus als we op de bouwplaats een cultuur willen hebben waarin veiligheid prioriteit heeft, dan zullen we dat samen met onze bouwpartners moeten doen. Wij trainen nu onze eigen uitvoerders en projectleiders en gaan het komende jaar ook bij zo’n tien partners deze training geven. Zo moet dit zich als een olievlek gaan verspreiden met als resultaat een veiligere bouwplaats.’
‘Lappen tekst, daar zit niemand op te wachten. We hebben voor al onze gewoontes – kronkels genoemd door Daalmans – filmpjes. Per filmpje is een korte samenvatting te printen. Kijk eens naar het filmpje op Vimeo. Dat is de intro van onze training…’
‘… dat zijn 20 minuten kronkels. Benieuwd? Dan is dat een mooie teaser!’
Mocht je benieuwd zijn naar Brain Based Safety, neem dan contact op met William Hollander.
